Σεράπιον

I

Μηνιαίο λογοτεχνικό περιοδικό, που ιδρύθηκε το 1909 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, «όργανο της ομώνυμης εταιρείας για το ξελεφτέρωμα της σκέψης και την επικράτηση της ζωντανής μας γλώσσας». Το περιοδικό που κατέχει σημαντική θέση στην ιστορία του ελληνικού γλωσσικού ζητήματος, διευθυνόταν από τον ποιητή Πέτρο Μάγνη. Το περιοδικό αριθμεί συνολικά 13 τεύχη, απ’ τα οποία το τελευταίο ανήκει χρονολογικά στο 1910. Στο περιοδικό (τεύχος 10o) δημοσιεύεται η μονόπρακτη τραγωδία Κωμωδία του Ν. Καζαντάκη.

II

Γράφεται και Σεράπειον. Όνομα ναών ή νεκροπόλεων της αρχαίας Αιγύπτου. Το Σ. της Μέμφιδας, το οποίο έφερε στο φως ο Γάλλος αρχαιολόγος Μαριέτ (1850 - 1853), υπήρξε ουσιαστικά η νεκρόπολη των νεκρών ταύρων του θεού Άπι, των ταύρων δηλαδή, που τους θεωρούσαν ενσάρκωση του Όσιρη, από όπου η ονομασία Οσοράπις. Η νεκρόπολη αυτή βρισκόταν σε χρήση στην περίοδο της 8ης δυναστείας και ίσως και νωρίτερα. Στο Σ. οδηγούσε μια λεωφόρο, κατά μήκος της οποίας υπήρχαν σφίγγες. Σε υπόγειο, που βρισκόταν σε βάθος περισσότερο από 12 μ. υπήρχαν σαρκοφάγοι των ιερών ζώων καθώς και πολλές επιγραφές από τις οποίες οι αρχαιολόγοι άντλησαν διάφορες πληροφορίες για τη λατρεία του ταυρόμορφου θεού. Βρέθηκαν επίσης εκεί και διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα, όπως π.χ. κοσμήματα. Κοντά στη νεκρόπολη υπήρχε κατά την ελληνιστική εποχή συγκρότημα, το οποίο ονομαζόταν επίσης Σ. και προοριζόταν για την άσκηση της λατρείας. Ελληνικοί πάπυροι εξάλλου αποκάλυψαν την ύπαρξη ερμητήριου. Ναοί του Σ., στην ελληνιστική και στη ρωμαϊκή εποχή, υπήρχαν πολλοί αλλ’ ο σημαντικότερος ήταν εκείνος της Αλεξάνδρειας. Ο ναός αυτός ήταν έργο του Έλληνα Παρμενίσκου, χτισμένος σε μικρό λόφο, στα νότια της πόλης. Το άγαλμα του θεού ήταν ονομαστό έργο του Βρυάξιδος. Ο ναός και το άδυτό του καταστράφηκαν το 391 μ.Χ. από χριστιανούς φανατικούς. Από το ναό αυτό σώζεται μία κολόνα καθώς και τμήμα της υπόγειας βιβλιοθήκης του. Βρίσκεται στη συνοικία Καρμσί, της σύγχρονης πόλης και συγκαταλέγεται στα αξιοθέατά της.